Words and Pictures

Καλημέρα σας και καλή Κυριακή. Ανάπαυση και χόμπι για τους περισσότερους από εσάς ελπίζω. Για μένα εργασία και χαρά, (τα γνωστά). Η καμπάνα του χωριού χτυπάει πένθιμα σαν να είναι Μεγάλη Παρασκευή, σήμα πως κάποιος πέθανε στην περιοχή και θα γίνει σε λίγες ώρες η κηδεία του. Πολύ παράξενη συνήθεια που σίγουρα όσοι είμαστε μεγαλωμένοι σε μεγάλες πόλεις δεν την έχουμε ζήσει. Τι κι αν το μέρος που μένω έχει αναπτυχθεί και έχει συγχωνευτεί με έναν μεγάλο δήμο και θεωρείται πλέον προάστιο της Θεσσαλονίκης; Τι κι αν η εργολαβική σκαπάνη έχει γεμίσει το μέρος με νεόδμητες μεζονέτες νεόπλουτων και νεοφερμένων γενικά; Στην ουσία μιλάμε για χωριό, για ένα καθαρά κτηνοτροφικό χωρίο με την κλασσική επαρχιακή νοοτροπία με ότι κι αν σημαίνει αυτό. Τις περισσότερες φορές τα πράγματα είναι άσχημα, κυρίως από την πλευρά του έντονου τοπικισμού και της κακομεταχείρισης των ζώων. Αλλά να που συμβαίνουν και δυο τρία πράγματα που αξίζει τον κόπο να τα επαινέσω.

Ναι η καμπάνα του ενοριακού ναού χτυπάει πένθιμα για να προσκαλέσει όλους τους κατοίκους στην κηδεία του συγχωριανού τους. Πού αλλού θα συνέβαινε αυτό; Πού αλλού θα είχε τόση σημασία ο θάνατος ενός ανθρώπου; Στις μεγάλες πόλεις οι θάνατοι είναι στατιστικά φαινόμενα. Ένας πάνω , ένας κάτω και ο πληθυσμός των αστικών μας κέντρων μένει πάντα σταθερός, ίσως και ανοδικός. Στα μικρά μέρη όμως τα πράγματα αλλάζουν Ακόμα και τα κοιμητήρια είναι μέσα στον οικισμό και η σωρός των θανόντων κάνει πρώτα μία περιφορά στις γειτονιές και μετά οδηγείται στον τόπο ταφής.  Οκ όμως ας σας κουνήσω από τη θέση σας κι ας μην σας σκιάζω άλλο περισσότερο με θανατικά.

Σήμερα θέλω να προτείνω μία ακόμα πολύ ωραία ταινία. Οκ, Πάμε;

Λόγια και εικόνες

 

Μια ταινιοπρόταση με πρωταγωνίστρια ξανά την Juliette Binoche. Ναι οι μεγάλες αγάπες δεν κρύβονται το ξέρω. Το αστείο είναι πως ενώ δεν πέρασε πολύς καιρός από τότε που σας είχα προτείνει το A Thousand Times Goodnight   η σημερινή ταινία έρχεται και πάλι να παρουσιάσει κάποιες ομοιότητες. Κατά αρχήν το περιβάλλον. Ένα περιαστικό παραθαλάσσιο τοπίο, σε μια όμορφη κι ανθρώπινη επαρχιακή πόλη. Συννεφιασμένος ουρανός, ψυχρά παλ κατευναστικά χρώματα, πολλά εξωτερικά γυρίσματα. Η αρχιτεκτονική αισθητική κι αυτή συγγενική με σπίτια καλοσχεδιασμένα και φιλόξενα. Λιτές καθαρές γραμμές με έμφαση τα μεγάλα ανοίγματα που κάνουν την περιβάλλουσα φύση συνέχεια της κατοικίας. Λειτουργική επίπλωση σε αφαιρετικό ρουστίκ ύφος, ξύλο παντού και μπεζ γήινοι τόνοι.

Η υπόθεση της ταινίας κοινωνική. Απλή και ευχάριστη. Στο επίκεντρο ξανά οι ανθρώπινες σχέσεις μόνο που αυτή τη φορά τα χάσματα και οι αντιθέσεις δεν είναι ικανά να διαλύσουν τις σχέσεις. Αντίθετα μάλιστα γίνονται αφορμή για να χτισθούν οι σχέσεις και να δομηθούν πάνω σε στέρεα θεμέλια. Η Ζιλιέτ υποδύεται μία καταξιωμένη ζωγράφο και καθηγήτρια εικαστικών (κι εδώ έκανα μόνη μου την παρατήρηση πως οι τελευταίοι ρόλοι της Ζιλιέτ σχετίζονται με εικαστικά επαγγέλματα) με σοβαρά κινητικά προβλήματα. Η κατάσταση της υγείας της είναι τέτοια που έχει αλλοιώσει και τον χαρακτήρα της αλλά και το ταλέντο της στην ζωγραφική. Στο ρόλο του συμπρωταγωνιστή της ένας άλλος πολύ αγαπημένος ηθοποιός ο Clive Owen που υποδύεται έναν εκκεντρικό μοναχικό ποιητή που εργάζεται ως φιλόλογος στο σχολείο της περιοχής. 

Εκεί λοιπόν στο εργασιακό περιβάλλον του σχολείο ανταμώνουν οι δύο ταλαιπωρημένοι άνθρωποι και αρχίζει να ξετυλίγεται το κουβάρι της περίπλοκης γνωριμίας τους. Μια διαφορετική ταινία που δείχνει πως δεν ξεκινάν όλες οι σχέσεις ειδυλλιακά και πως οι αντιθέσεις και τα αιχμηρά σημεία στους χαρακτήρες των ανθρώπων είναι καμιά φορά η εγγύηση της μελλοντικής ευτυχίας.

Ο σκηνοθέτης της ταινίας Fred Schepisi που έχει δείξει και στο παρελθόν πως αγαπά πολύ τους κουσουρλίδες ήρωες, κάνει τη διαφορά και δείχνει το δρόμο. Ο έρωτας δεν ξεκινά πάντα με χτυποκάρδια, ονειρικές στιγμές και πάθος. Ο έρωτας μπορεί να χτιστεί βήμα βήμα όταν δύο άνθρωποι αποφασίζουν συνειδητά πως χρειάζονται μία συντροφιά στη ζωή τους. Η διαφορά είναι εκπληκτική γιατί μια τέτοια στάση ζωής καταδεικνύει την αληθινή φύση του Έρωτα που δεν είναι καμία άλλη πέρα από τον αγώνα και την αλληλοπεριχώρηση.

Λίγο πολύ είμαστε όλοι μας εκπαιδευμένοι να εξιδανικεύουμε τον Έρωτα και να τον θεωρούμε ένα υπέροχο ξεμυάλισμα. Μία φάση που όλα στη ζωή μας γίνονται τέλεια, που ο σύντροφός μας είναι τέλειος, συγκλονιστικός. Που τα πάντα στρέφονται γύρω από αυτόν/ην και εμείς παραδομένοι στη δίνη των συναισθημάτων μας προσδοκάμε να κυλήσει όλη η ζωή μας έτσι. Ως που μια μέρα το ροζ συννεφάκι σκάει και βγαίνουν στην επιφάνεια τα ελαττώματα, η ρουτίνα, οι συγκρούσεις και η απογοήτευση. Κι εκεί είναι που οι άνθρωποι ξενερώνουμε και λέμε πως τάχαμου είμαστε πολύ δυνατοί και προχωρημένοι και δεν καταδεχόμαστε να βουλιάξουμε στον συμβιβασμό. Βάζουμε τέλος στη σχέση που μας απογοήτευσε και αναζητάμε αλλού αυτόν τον ενθουσιασμό και το παραμύθιασμα.

Αυτό πιστεύω είναι και το μεγαλύτερο λάθος του σύγχρονου πολιτισμού μας. Να ταυτίζουμε την φύση του Έρωτα με ένα μεγάλο ψέμα και μετά να αφορίζουμε τους συναισθηματικούς δεσμούς και τις μακροχρόνιες σχέσεις. Στην ουσία όμως ο Έρωτας είναι ο ζαβολιάρης που σε κάνει να ζυγώσεις έναν άνθρωπο που δεν θα τον πλησίαζες καν αν ήξερες εκ των προτέρων τα ελαττώματά του. Είναι η αφορμή για να ξεκινήσεις μία σχέση και να αγωνιστείς γι αυτήν. Σε αυτήν την ταινία λοιπόν πραγματεύεται αυτό ακριβώς το πράγμα. Δύο ώριμοι άνθρωποι φορτωμένοι με τους καημούς τους και τα κουσούρια τους, αρκετά μεγάλοι για να βασίζονται στην ομορφιά τους, ξέρουν πως οι ανθρώπινες σχέσεις είναι δύσκολες. Δεν ξεγελιούνται από τον Έρωτα κι ούτε παραμυθιάζονται πως θα ξαναγίνουν νέοι. Υπομένουν την μοναξιά τους και αναζητούν ένα αποκούμπι. Κι εδώ είναι το μεγαλείο του Έρωτα που δεν ξεκινά με ενθουσιασμό αλλά με μια βαθύτατη επίγνωση των ατελειών του άλλου. Εδώ ο Έρωτας δεν υπόσχεται καλοπέραση και ονειρικές στιγμές, εδώ ο Έρωτας επιτάσσει ξεβόλεμα και σκληρή δουλειά. Επιτάσσει αλλαγή και αγώνα. Δύο άνθρωποι καταλήγουν μαζί όχι γιατί είναι τέλειοι, όχι γιατί ταιριάζουν αλλά γιατί διαφέρουν γιατί κοντράρονται και ξέρουν πως θέλουν να δουλέψουν σκληρά για χάρη της σχέσης. 

Αυτές είναι οι αγάπες που μας λείπουν. Οι αγάπες της σκληρής δουλειάς. Σήμερα τι λέμε; Λέμε πως θα θέλαμε να γνωρίσουμε κάποιον/α που να είναι έτσι, έτσι κι έτσι. Έχουμε μεγάλη ιδέα για τον εαυτό μας, επενδύουμε στην εμφάνισή μας και στις ικανότητές μας και ξεκινάμε για το κυνήγι του μεγάλου θησαυρού. Κάπου, κάπου συναντάμε κάποιον/α που ταιριάζει στις ορέξεις μας και πέφτουμε με τα μούτρα στο μέλι μέχρι να προσγειωθούμε και να πούμε αχ τελικά οι σχέσεις είναι χάλια, ο έρωτας είναι ένα ψέμα. 

Κάποτε ήμουν σε μια έξοδο με φίλους και γύρω μας όλοι ήταν μοιρασμένοι σε παρέες. Νέα και όμορφα παιδιά παντού αλλά όλοι τους μόνοι, αζευγάρωτοι. Κάπου σε μια γωνιά του μαγαζιού ήταν ένα παράξενο ερωτευμένο ζευγάρι αγκαλιά. Εκείνος ήταν ένας υπερμεγέθης παχύσαρκος άνδρας κι εκείνη μία ασύλληπτα μικροκαμωμένη και κακοφτιαγμένη γυναίκα. Όλοι γελούσαν για την εικόνα τους και τους χλεύαζαν. Γυρνάει και σε μένα ένας φίλος και μου λέει: "Κοίτα ρε συ τον χοντρό με την κοντή τι πάθος που έχουνε.'' και απαντάω "Ναι αλλά ο χοντρός και η κοντή έχουν σχέση και έχουν γιατρέψει τη μοναξιά τους''. Τον επόμενο χρόνο αυτός ο φίλος μου αρραβωνιάστηκε...